Wat heeft 2019 ons gebracht in de vergelijking tussen Senna en Verstappen?

Waarom de vergelijking Senna - Verstappen

Helmut Marko zei het als eerste. Zijn pupil is de nieuwe Senna. Zoals het hoort als iemand dit soort grote woorden in de mond neemt werd er gelachen om zijn uitspraak. Toch wordt de vergelijking steeds vaker getrokken of onderstreept, ook weer dit seizoen. Na de overwinning van Verstappen in Oostenrijk herhaalde de Red Bull-adviseur het nog maar eens:

“Jullie zien dat nu dat vergelijking met Senna niet gek was.”

Norbert Haug is de voorganger van Toto Wolff bij Mercedes en zei onlangs het volgende:

“Combinatie rijvaardigheid, fysiek en mentale kracht zijn onderdelen waarop Schumacher, Senna en Verstappen zich wisten te onderscheiden. Vettel en Prost kunnen zich ondanks de vier wereldtitels niet onderscheiden”.

De voormalig Mercedes-topman laat nog even blijken waarom hij Alain Prost, de voormalig rivaal van Senna, niet in het rijtje van Verstappen en de Braziliaan plaatst. Knap van de Nederlander dat hij in dit soort rijtjes wordt genoemd terwijl hij nog geen enkele wereldtitel op zak heeft. Het onderstreept de kwaliteiten van Verstappen, daarbij past het bij de mening die wereldwijd over hem wordt gevormd. Bovendien voedt het de vergelijking die Helmut Marko heeft gemaakt.

Maar toch, kan je die twee wel met elkaar vergelijken? Als je geen romantische bril op hebt is het een onmogelijke vergelijking, met romantische bril een fascinerende. Onmogelijk omdat vergelijken immers zinloos is: Ayrton Senna was Ayrton Senna en Max Verstappen is Max Verstappen. Punt. Bovendien heeft de vergelijking tussen Senna en Verstappen iets weg van vloeken in de kerk. Waarom een drievoudig wereldkampioen vergelijken met een 8-voudige Grand Prix-winnaar?

Dat is allemaal waar, toch wordt het veel gedaan omdat het een fascinerende vergelijking is die tot de verbeelding spreekt, zeker voor ons Nederlanders. Jarenlang deden we niet mee in de Formule 1. Was dat wel het geval moest we schrapen voor resultaat. Een mooie inhaalactie in de regen of een top vijf klassering in een race waarin het onmogelijke mogelijk werd. Daar deden we het mee. Dat is helemaal niet erg omdat het voldeed aan ons verwachtingspatroon.

Tegenwoordig baden we in luxe terwijl wij een land zijn met een matige Formule 1-erfenis. Tot Max Verstappen hadden we nog nooit een race gewonnen. Vandaag de dag hebben we weer een Nederlandse Grand Prix. Het kan snel gaan. Wij worden als kleine duimpje in Formule 1-land over de hele wereld geprezen omdat ‘onze’ Max onmenselijke trekjes vertoont met een helm op. ‘Onze’ Max wordt vergeleken met misschien wel de beste coureur aller tijden. ‘Onze’ Max wordt vergeleken met misschien wel het meest iconische figuur uit de Formule 1 ooit. We hebben niet alleen een goede coureur, we hebben zelfs goud in handen. Het went nog niet en voelt vaak onwerkelijk, toch lijkt het elke na seizoen dichterbij de waarheid te komen. Wat een wilde.

Betekenis vergelijking voor Brazilianen

Zelfs de passievolle Brazilianen doen weinig moeite om de vergelijking te ontkrachten. Wel zit er qua spiritualiteit of verlichting een groot verschil tussen de Nederlander, Senna en het Braziliaanse volk. Senna was samen met veel landgenoten overtuigend christen. Brazilianen blinken überhaupt uit in religie. Volgens het Braziliaanse volk stond de charmante Senna bijna op gelijke voet met God. Na zijn overlijden werd de ophemeling alleen nog maar groter. Een uitspraak van een Braziliaanse vrouw tijdens de begrafenis in 1994 uit de documentaire Senna van Asif Kapadi is tekenend: ‘In Brazilië hebben we eten, onderwijs, medische zorg en een beetje plezier nodig. Het plezier is ons afgenomen’. 

Ook Ayrton Senna was ervan overtuigd dat hij niet zomaar door God op onze aardbol is gezet. Een beroemde uitspraak van Senna: `Als je God aan je zijde hebt staan wordt alles opeens duidelijk`. Deze uitspraak werd als hoogdravend gezien, als iemand die leed aan zelfoverschatting, als arrogant. Er moet heel wat gebeuren wil Max Verstappen tegenover Jack Plooij zijn frustraties relativeren met hulp van bovenaf. Toch worden de uitspraken van Verstappen, zonder religieuze inhoud, regelmatig als arrogant beschouwd.

Zijn eerlijkheid en uitgesproken karakter worden gewaardeerd door de bewoners van het Zuid-Amerikaanse land. Senna lag regelmatig in de clinch met de FIA. Met gestrekt been verzette de Braziliaan zich tegen de politieke spelletjes rondom de Formule 1. De fans smulden ervan. Dit gedrag zie je terug bij de Limburger. Nog een reden voor de Brazilianen om Verstappen te vergelijken met hun meest geliefde zoon ooit.

Het zegt nogal wat als de media in Brazilië jou de reïncarnatie van Senna noemt, wat gebeurde na de regenrace in 2016. Als het aan de mensen in Brazilië ligt (of in ieder geval Sao Paolo) is Senna op dit moment samen met God verantwoordelijk voor het deurbeleid bij de hemelpoort. Geloof je in God en Senna? Loop dan maar door. Het zegt iets over de status van Senna. Het zijn nogal grote schoenen om aan te moeten trekken maar het toont vooral aan hoe groot het compliment is van de vergelijking, en hoe zeldzaam.

Dit jaar zijn er momenten geweest waaruit blijkt dat met een romantisch bril op de vergelijking tussen Senna en Verstappen een aantal nieuwe hoofstukken hebben gekregen. We nemen er een paar door.

Hockenheim en Interlagos

Het begon uiteraard op die regenachtige dag in 2016. De middag die een vaste plek in ons geheugen heeft omdat het een herinnering is die je moeiteloos kan oproepen. De imponeerde regenrace van Max Verstappen op Interlagos waarin hij het veld, op Hamilton na, eruit liet zien als beginners. De Brazilianen vonden het prachtig. De Nederlander reed seconden sneller dan de rest, hetgeen Senna dertig jaar eerder deed in Monaco. Senna en Verstappen staan beide bekend als meesters in de regen.

Dit jaar bevestigde Verstappen zijn reputatie en won de regenrace op Hockenheim. Tijdens voorlopig het laatste Grand Prix weekend in Duitsland liet de Limburger wederom zien dat hij kan spelen met de regen. Als een van de weinigen kon hij op het kletsnatte circuit van Hockenheim grote fouten voorkomen. Zelfs erkend regenrijder Lewis Hamilton ging tot twee keer toe in de fout. De race stond bol van de gebeurtenissen en safety cars maar de Nederlander pakte zijn eerste overwinning van het jaar. Het verleidde Jo Ramirez tot een uitspraak waarin de vergelijking weer eens uit de kast werd getrokken. Jo Ramirez zei het nadat hij in een eerder stadium Helmut Marko niet wilden geloven:

 “Tijdens de regenrace van Hockenheim zag ik dat Helmut gelijk had. Daar zag ik voor het eerst de nieuwe Senna”.

Jo Ramirez was coördinator bij McLaren tussen 1984 en 1991. De periode waarin het duel tussen Ayrton Senna en Alain Prost bij de Britse renstal werd uitgevochten. De Mexicaan zag Senna van dichtbij aan het werk waardoor hij zijn talent op waarde kon schatten.

In Brazilië gebeurde ook nog wat anders waarmee Verstappen in de voetsporen trad van Senna. De Nederlander won niet alleen de race tot vreugde van het publiek maar pakte op zaterdag ook pole. Het was de eerste pole position voor Honda op Interlagos sinds 1991, sinds Ayrton Senna. Een voetnootje in de vergelijking tussen beide heren maar het is er een.

Grand Prix van Mexico 2019

Mexico was weer eens een weekend waar de naam van Verstappen heel vaak voorkwam in alle media-uitingen. Verstappen kreeg een gridstraf aan zijn broek wegens het negeren van gele vlaggen nadat Valtteri Bottas zijn auto niet onder controle hield in de laatste bocht. De Fin klapte in de vangrails waardoor de gele vlag werd gezwaaid. De Nederlander reed door en verbeterde zelfs zijn tijd op start/finish. In de persconferentie die volgde werd het voorval niet ontkend door de Red Bull-coureur. Mede hierdoor mocht hij zich even later melden bij de wedstrijdleiding die hem terugstuurde met een straf. Weg pole. Deze ietwat onhandige actie van Verstappen onder de gele vlag, werd door Jo Ramirez aangehaald om hem nog maar eens te vergelijken met Senna:

“Hij is net als Senna een echte racer en haalt zijn voet nooit van het gas.”

Wederom wordt de vergelijking wat kracht bijgezet. Uiteraard had Verstappen uit veiligheid direct zijn voet van het gas moeten halen. Senna was in zijn tijd altijd bezig met de veiligheid binnen de Formule 1 dus zou deze actie mogelijk niet waarderen. Al kon de Braziliaan er ook wat van. Voor de titel in het wereldkampioenschap reed hij Alain Prost van de baan in de eerste bocht van de Japanse Grand Prix in 1991. Ter verdediging van zijn actie zei Senna destijds: “Als je niet meer in gat duikt ben je geen coureur meer.”

Max Verstappen is een coureur die altijd een inhaalactie plaats zodra het even kan. Tijdens de race op circuit van Mexico dit jaar nam Verstappen deze woorden van Senna heel letterlijk. De Limburger haalde Bottas in op plek waar normaal gesproken niemand dat doet. Het was misschien wel de meest onvoorspelbare plek van het seizoen. In het stadion waar de coureurs tergend langzaam door de bocht gaan zag hij een gat en dook erin. Bottas had hem duidelijk niet verwacht en de mannen raakten elkaar. De grootste gevolgen waren voor de Red Bull-coureur die een ronde lang met een lekke band reed. Einde kans op een overwinning maar hij voldeed aan de uitspraak van Senna.

  “Stoppen met vals spelen”

Verstappen nam dit jaar vals spelen in de mond nadat hij een vraag kreeg over de minder prestaties van Ferrari. Niet verlegen om een eerlijk antwoord zei de Nederlander wat een deel van de paddock dacht. Een mediastorm was het gevolg. Ook Senna weet hoe het is om een team te beschuldigen van vals spel.

Senna kon niet geloven dat Benneton in 1994 zonder traction controle reed. Daarmee reed de Williams-auto in de twee voorgaande jaren zonder moeite naar de wereldtitel. Of je nou Senna heet of niet daar was niks aan te doen. Williams had in die jaren de beste auto. Voor Senna een reden om de: ‘If you can’t beat them join them’-kaart te spelen. Senna werd door Williams gecontracteerd op aandringen van de Braziliaan en hij nam het plekje over van een gefrustreerde Alain Prost. Die prompt besloot om zijn carrière te eindigen.

Maar voorafgaand aan het seizoen verbood de FIA de handigheid die Williams zo goed onder de knie had. De Williams-auto werd gedegradeerd van een wereldkampioen-bolide tot een auto die zonder het verfijnde technische hoogstandje allesbehalve optimaal bleek. In alle bochten vocht Senna tegen het gebrek aan grip, in een auto die mede ontworpen werd door de huidige ontwerper van Red Bull Adrian Newey. De Benetton van Schumacher ging wel als een trein. De bochten werden genomen alsof de auto op rails reed. Senna zag het me lede ogen aan. Hij vermoedde dat de Benetton traction controle had, waarmee hij het team van Michael Schumacher beschuldigde van vals spelen. Teambaas van Benetton Flavio Briatore is bovendien geen onbekende als het gaat om verder te gaan dan de grijzen gebieden.

In beide gevallen is nooit duidelijk geworden of ze gelijk hadden. In het geval van de Ferrari-beschuldiging zou dat nog kunnen alhoewel het onwaarschijnlijk lijkt. De doofpot is een betere optie voor veel bestuurders binnen de FIA, mochten zei meer weten. De beschuldiging aan het adres van Benetton zijn altijd ontkend. Dit jaar zei Jos Verstappen, destijds teamgenoot van Michael Schumacher, nog het volgende: “Ik reed in een Benetton en weet zeker dat mijn auto geen traction controle had."

Duel Verstappen – Leclerc

Frits van Amersfoort heeft zowel met Charles Leclerc als Max Verstappen gewerkt bij Van Amersfoort Racing. De Monegask nam het stoeltje over toen de huidige Red Bull-rijder vertrok. Frits Van Amersfoort zei voorafgaand aan dit seizoen:

 “Max is een soort Senna, Charles meer een Prost”

In 2019 zagen we de eerste glimpen van een hopelijk bloedstollende rivaliteit tussen Charles Leclerc en Max Verstappen in de komende jaren. Dit jaar kwamen ze elkaar in Japan tegen in de eerste bocht. In Engeland werd het een fascinerend schouwspel waarin voornamelijk Leclerc met het mes tussen de tanden reed. Ronde na ronde verdedigde de Ferrari-coureur op een manier zoals we dat alleen gewend waren van Verstappen. Een week eerder waren de rollen omgedraaid. Verstappen won in Oostenrijk met een vastberadenheid die je een paar keer per jaar ziet bij Verstappen. Het is een eigenschap van Verstapen die meestal gestoeld is op revanchegevoelens of woede. Hij stijgt dan naar grote hoogte. Vlak voor het einde van de wedstrijd in Oostenrijk passeerde hij Leclerc op een agressieve manier, maar fair zou later blijken. De Monegask was lang in de veronderstelling dat hij onderweg was naar zijn eerste overwinning in de Formule 1.

De rivaliteit gaat volgend jaar verder met hopelijk meer intense gevechten zoals bij Senna en Prost het geval was, bijna dertig jaar eerder. De tweestrijd van de twee jonge talenten kan nog niet tippen aan die van Senna met Prost. Zij streden in dezelfde auto voor de wereldtitel. Reden elkaar van de baan voor de wereldtitel, vielen elkaar aan met psychologische spelletjes en bedreven Formule 1-politiek tot aan de hoogste kringen.

Een dergelijke rivaliteit is spannend en erg goed voor de sport. De sport komt in een andere dimensie waar alleen een rivaliteit aan ten grondslag kan liggen. Senna tegen Prost oversteeg de Formule 1 en werd wereldwijd ook buiten de sportwereld besproken. Beide rivalen werden buiten Brazilië en Frankrijk wereldsteren. De kijkcijfers vlogen de lucht in omdat zelfs de incidentele Formule 1-liefhebber de wedstrijden keek. Het was een beetje de Federer – Nadal van die tijd.

Laten we hopen dat Leclerc en Verstappen die richting opgaan. Dat is niet alleen goed voor de vergelijking tussen Senna en Verstappen maar betekent vooral dat Verstappen de komende jaren voor de wereldtitel vecht. Vergelijken is namelijk leuk maar uiteindelijk moet de romantisch bril af want het draait gelukkig nog altijd om wereldtitels. Daar heeft de Nederlander er nog geen een van.