2021: Het jaar waarin de Lotus 79 wederom zijn opmars maakt

Vleugels versus bodem

In de huidige Formule 1 zorgt de lucht achter een wagen voor een lastige situatie bij een coureur die een inhaalactie wil plaatsen. De zogenaamde turbulente lucht voorkomt dat auto’s elkaar lange tijd kunnen volgen zonder snelheid of grip te verliezen, wat resulteert in minder inhaalacties op de baan. Vanaf 2021 zou de turbulente lucht ‘aanzienlijk’ verminderd moeten zijn, aangezien teams niet langer tal van vleugeltjes (die meer luchtwervelingen veroorzaken) op de auto’s mogen zetten. Maar hoe genereer je dan downforce?

Dat het mogelijk is om downforce te verkrijgen zonder vleugeltjes, is in het verleden wel gebleken. Teams moeten optimaal gebruik zien te maken van het ground effect, wat in wezen niets meer is dan een effect waarbij de auto naar de grond wordt gezogen.

Vergelijk het met een tent die boven de grond hangt: Hoe dichterbij de grond de zijkanten hangen, hoe sneller je zal zien dat deze als het ware naar de grond wordt gezogen. Door de zijkanten van een tent na te bootsen aan de zijkant en onderkant van een F1-wagen, kan hetzelfde effect worden verkregen in de Formule 1. Ligt de auto strakker op het wegdek, dan kan je als coureur sneller door de bochten zonder vol van de baan te vliegen omdat er geen grip is.

De vader van het ground effect in de Formule 1

In de rijke geschiedenis van de Formule 1 is een lange periode terug te vinden waarin gretig gebruik werd gemaakt van het ‘nieuwe’ ground effect. Lotus was het team dat het als eerste onder de knie kreeg, met de Lotus 79. Iets wat alleen mogelijk werd gemaakt nadat er met de Lotus 78 volop was geëxperimenteerd.

Onder de Lotus 79 liepen schachten, die ook vanaf 2021 weer terug te vinden zullen zijn onderop de F1-bolides. De lucht vindt op die manier toch een weg van voor naar achter, maar kan vanwege de afscherming aan de zijkant alleen die route volgen.

Het model van Tony Rudd en Colin Chapman bleek een fenomenaal succes. In België (op het circuit van Zolder) stormde Mario Andretti met twee vingers in zijn neus naar pole en pakte ook de overwinning. Eén race later werd wederom de overwinning gepakt, met later in het seizoen nog vier P1’s. Lotus won met de zwart-goude prachtwagen het kampioenschap in 1978, waarna duidelijk werd bij andere teams dat het ground effect zo snel mogelijk moest worden overgenomen.

Net als met zoveel in de Formule 1, blijkt ook het ground effect door andere teams beter ontwikkeld te kunnen worden. In 1980 vliegt de ‘verbeterde’ Lotus achteruit, terwijl teams als Ligier, Ferrari en Williams voorbij Lotus scheuren.

Nadelen van ground effect en de onvermijdelijke ban

Met niet alleen Lotus dat gebruikmaakt van het ground effect, scheurt nagenoeg de volledige grid met veel hogere snelheden door de bochten op circuits. De rondetijden duiken naar beneden, met Australisch wereldkampioen Alan Jones die zelfs in 1:11 een rondje op Silverstone voltooit. Sneller is beter zou je zeggen, maar toch zijn er grote zorgen om de veiligheid.

Terug naar het eerder genoemde voorbeeld van hoe het ground effect werkt. Naar het asfalt worden gezogen is alleen mogelijk als de zijkanten van de auto voorkomen dat de lucht kan ontsnappen. Prima, zou je zeggen, die zet je op de wagen en verder hoef je niks te doen. Maar wat als er een stuk afbreekt en de downforce plots verdwijnt? Met dik 250 kilometer per uur door een bocht rijden en opeens geen grip meer hebben kan resulteren in een horrorcrash.

Net als zo vaak in de Formule 1 zijn dergelijke incidenten ook nodig alvorens er wordt besloten om iets dat veel voordeel oplevert, te verbannen. F1-teams zouden F1-teams niet zijn als er geen pogingen gedaan zouden worden om tóch het gewilde ground effect terug te krijgen, waarna het aan de lopende band verkeerd gaat. Op Zandvoort schiet de Renault van Rene Arnoux vol rechtdoor in de Tarzanbocht nadat hij wegzakt vanwege de gigantische druk die de F1-wagens met ground effect opleveren (in combinatie met de nog krachtigere motoren achterin de bolides).

Pas in 1983 volgt een indirecte ban op ground effect met behulp van diffusers onder de auto, op het moment dat platte bodemplaten verplicht worden gesteld.

2021 en verder

Met de hierboven genoemde gevolgen van het ground effect, is het makkelijk om te denken dat we vanaf 2021 dus weer tal van gigantische crashes zullen zien omdat teams verplicht zijn downforce te vinden in het ground effect. De Formule 1 lijkt overtuigd te zijn van de veiligheid van de wagens, die uitgebreid zijn getest in windtunnels en waarvan nu al duidelijk is dat ze aanzienlijk langzamer zullen zijn vergeleken met de 2019-wagens. Vooralsnog.

Ook de Formule 1 weet nu al dat teams flink zullen investeren om de verloren tijd goed te maken, maar probeert dat grotendeels aan banden te leggen door de budgetcap te introduceren. Ook was het hard nodig om een team van experts op te trommelen en hen te vragen grijze gebieden in de nieuwe regels te vinden, om een herhaling van de jaren tachtig te voorkomen. Zodoende zal een volledige afbakening van de onderkant door middel van een rok niet gebeuren in 2021. Wel meer downforce vanwege het ground effect dus, maar niet dermate veel dat er weer bizarre incidenten zullen gebeuren.

Wel het effect dus, maar niet de nadelen. Het kost wat moeite, tijd en geld, maar dan heb je ook wat. Uiteraard zijn de knappe koppen van teams al druk bezig met het zoeken naar loopholes in de regels, net als het uitproberen van zoveel mogelijk modellen in de windtunnel. Geen wonder dat teams als McLaren menen dat het initiële 2021-seizoen nog steeds gedomineerd zal worden door de huidige top drie. Maar daarna, dan moet een herhaling van Lotus en de rest van de grid plaatsvinden. De tijd zal leren of dat ook het geval is!