Wolff viert tien jaar bij Mercedes: een terugblik op zijn resultaten

Menig scenarioschrijver zou graag een personage als Toto Wolff in zijn film of TV-serie hebben. De Oostenrijker heeft een bijzondere aanwezigheid in de paddock. Zijn stoïcijnse blik en permanente frons geven de teambaas van Mercedes een intimiderend uiterlijk waaruit spreekt dat hoe goed het ook ging hij toch nog niet tevreden is. Als er winst behaald wordt gaat er een gebalde vuist omhoog of kan er een zuinig lachje vanaf. Als het op de baan verkeerd gaat krijgt het bureau een klap te verdienen of moet een ander voorwerp binnen handbereik het ontgelden. 

Voor zijn aanstelling als teambaas van Mercedes had Wolff al een rijke geschiedenis, in elke zin van het woord. Zijn beleggingsmaatschappijen Marchfifteenth en Marchsixteenth maakten van Wolff een miljardair. Binnen de motorsport zat Wolff in het bestuur van Williams tot en met 2012, al behield hij tot 2016 een minderheidsbelang in het team. Tijdens zijn periode bij Mercedes was Wolff ook de manager van Valtteri Bottas en hij vervult nog altijd managementtaken voor George Russell en Esteban Ocon. Zijn contract als teambaas van Mercedes werd getekend op 21 januari 2013.

De hybrid era

Wolffs eerste jaar bij Mercedes leek in de verste verte niet op wat het team later zou presteren. Formule 1-legende Michael Schumacher verliet het team na een teleurstellende paar jaar en werd vervangen door het veelbelovende talent Lewis Hamilton. De beslissing werd toentertijd bespot als het einde van Hamiltons carrière. Hoewel het team in 2013 de tweede plek wist te veroveren met een krappe voorsprong op Ferrari, eindigde Mercedes maar liefst 236 punten achter het onaantastbare Red Bull. 

2014 veranderde alles. Een nieuw motorreglement ging in en Mercedes was de onbetwiste winnaar van die verandering. Hamilton en teamgenoot Nico Rosberg veroverden plek één en twee in het kampioenschap en Mercedes haalde bijna driehonderd punten meer dan Red Bull. Het bleek de voorbode voor wat er later komen zou: van 2014 tot en met 2020 won Mercedes elke titel bij de constructeurs en de coureurs. De ‘hybrid era’ werd absoluut gedomineerd door het Mercedes van Toto Wolff.

De records werden aaneengeregen: meeste constructeurstitels op rij, meeste coureurstitels op rij, Hamilton behaalde het record voor meeste races gewonnen, en met Hamiltons titel in 2020 werd ook Michael Schumachers record van zeven wereldtitels geëvenaard. Maar onder leiding van Wolff lag de focus niet alleen op de Formule 1. In 2018 won Mercedes-junior George Russell de titel in de Formule 2 en datzelfde jaar won Mercedes-junior Mick Schumacher de Formule 3. In 2019 werd het Mercedes Formule E-team opgezet wat in de twee daaropvolgende seizoenen beide keren de titel binnenhaalde.

2021 en 2022

In 2021 kwam dan eindelijk een einde aan de onbetwiste dominantie van Mercedes. Max Verstappen was de eerste coureur in jaren tijd die Hamilton het vuur aan de schenen kon leggen. De strijd om de titel werd beslist in de veelbesproken laatste ronde van de laatste race. Het seizoen ging er verhit aan toe: Wolff en zijn rivaal Christian Horner namen bepaald geen blad voor de mond en beschuldigingen en beledigingen vlogen iedere week heen en weer. Het protest van Mercedes na afloop van het seizoen werd niet erkend en het was officieel: Max Verstappen won de titel in 2021. Mercedes behaalde nog wel de titel bij de constructeurs voor de achtste keer op rij, maar het seizoen liet een bittere smaak na. 

Met het nieuwe technisch reglement van 2022 waren alle ogen gericht op de Silver Arrows. Het team had duidelijk gemaakt wraak te willen voor de verloren titel van het jaar daarvoor en kwam met een gewaagd ontwerp aanzetten op de testdagen: als enige team had Mercedes geen sidepods. Was het de sleutel tot de winst die nog niemand anders had gezien?

Het antwoord was nee. Het seizoen van Mercedes werd gekenmerkt door ‘porpoising’, het stuiteren van de auto over de baan. Hoewel Russell in zijn eerste seizoen bij Mercedes vrijwel iedere race in de top 5 eindigde, was Hamilton regelmatig veroordeeld tot het middenveld en was er van een titelstrijd bepaald geen sprake. De eerste overwinning kwam pas in de een-na-laatste race van het jaar en Mercedes moest het doen met een derde plek bij de constructeurs. Het dominante tijdperk van Mercedes is definitief voorbij.

2023 en verder

Naar de toekomst kan men op dit punt alleen maar raden. Met het vertrek van James Vowles naar Williams is Wolff zijn hoofdstrateeg en rechterhand kwijt. Hamilton heeft nog altijd geen nieuw contract getekend. En het grote vraagstuk voor 2023 is: heeft Mercedes de boel weer op orde, of wordt het een tweede jaar op rij waarbij Red Bull niet meer dan een stip aan de horizon is?

Op de lange termijn gaan de ogen naar 2026. Daar gaat opnieuw een nieuw motorreglement in en zal Mercedes een nieuwe kans krijgen om een periode van dominantie op te starten. De vraag is echter of Wolff zo lang nog aan zal blijven. De Oostenrijker heeft in het verleden aangegeven dat zijn ambitie niet stopt bij de leiding van Mercedes. Houdt Wolff het bij een functie in de paddock? Of zal hij in de voetsporen van Jean Todt volgen en een gooi doen naar het voorzitterschap van de FIA? De tijd zal het leren.